KGK (Kesintisiz Güç Kaynağı) ya da İngilizce'si UPS (Uninterruptible Power Supply) olarak adlandırılan sistemler, kendisine bağlı bulunan tüm elektrikli cihazları ayarlanarak düzeltilmiş ve bazı dış etkenler nedeniyle oluşan parazitlerden ve dalgalardan arındırılmış sabit genlikli gerilim ile elektrik kesintisi sırasında içindeki aküyü devreye sokarak size kesintisiz çalışma imkanı sağlayan cihazlardır. Burada önemli bir noktayı tekrarlayarak üstüne basmakta fayda görüyoruz. Kesintisiz Güç Kaynaklarının asıl görevi, cihazınızın kesintiye uğramadan, güvenli bir şekilde kapatılmasına olanak sağlamak ve şebeke geriliminden doğabilecek her türlü tehlikeye karşı donanımızı korumak olmalıdır. Bugünün teknolojisinden bunları beklemek bir lüks değildir. Yoksa sadece, kesinti halinde çalışmalarınızı kaydetmek için zaman kazandıran sistemler artık ilkel sistemlerdir ve ödediğiniz paranın karşılığını veremezler. Ayrıca Kesintisiz Güç Kaynaklarını, elektrik enerjisi üretmek olan Jeneratörler ile karıştırmamak gerekir. Bu iki mekanizma farklı amaçlar için hizmet verir.
KGK'dan KGK'ya Fark Var!
Kesintisiz Güç Kaynakları tek bir isim altında toplansa da kendi içinde meziyetleri bakımından bir kaç çeşide ayrılır. Önemli olan donanımımızı, zamanımızı ve emeğimizi korumak için bu türlerden kendimize en uygun olanını seçmektir. İşte alternatifler ve yorumları:
Çalışma Prensiplerine Göre KGK'lar
Off-line: Bu tip KGK'lar için söylenecek ilk söz, bilgisayarlarınız için uygun olmadığıdır. Basit, ucuz ve ilkel sistemlerdir. Elektrik kesilmesinin ardından, size çalışmalarınızı kaydedecek kadar zaman kazandırmaktan başka bir işlevleri yoktur. Yani şebeke cereyanının tehlikelerini önleyemezler. Kısacası bu derginin okuyucuları için off-line modeller doğru bir seçim değildir. Size off-line sistemleri satmaya çalışan ya da tavsiye eden bir satıcıdan kesinlikle uzak durmanızı tavsiye ederiz.
Line-Interactive: Bu tür KGK'larda bilgisayarımız, off-line tiplerde olduğu gibi doğrudan şebekeden gelen cereyanla beslenir. Ancak bu kez şebeke voltajı az çok düzenlenmektedir. Yani voltaj düştüğünde/yükseldiğinde, hassas cihazlar şebekeden ayrılarak, KGK'nın aküsüyle beslenmeye başlar. Böylece bilgisayarımız bazı tehlikelerden korunmuş olur. Düşük maliyetleri açısından tercih edilebilir fakat işlevsellik açısından baktığımızda On-Line KGK'ların yerini tutamazlar.
On-line Sistemler: Ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik kriz ortamında on-line modeller için söylenecek ilk söz en pahalı KGK modeli olduğudur. Bu pahalılık neticesinde de özellikle bilgisayarlar ve diğer hassas cihazlar için en uygun seçimdir. En uygunudur diyoruz çünkü, bu model KGK'lar sayesinde bilgisayarınız şebekeden tamamen izole edilir. Şebekedeki elektrik ile on-line KGK'nın aküleri şarj edilir, bu akülerde çeşitli filtreler yardımıyla bilgisayarınızı besler. Yani şebekede meydana gelebilecek her türlü istenmedik ve beklenmedik durum on-line KGK'nın arkasında kalır. Bilgisayarınıza giren elektrik ise tamamen güvenli ve düzenlidir.
Çıkış Gerilimlerine Göre
KGK'lar ürettikleri elektriğin şekline göre de çeşitlendirilebilir. Kafanızı fazla karıştırmamak kaydıyla bu teknik konunun detaylarına girmeden çok kısaca anlatmakta fayda var. Piyasada bulabileceğiniz bir KGK; kare, sinus, modifiye kare (MSW, Modified Sign Wave) ve genlik modülasyonu (PWM, Pulse Width Modulation) dalga prensiplerinde çalışabilir.
Sinüs Dalga Çıkışlı
Sinus Dalga çıkışlı sistemler, şu anda kullanılan en pahalı ve en sağlıklı enerjiyi üreten KGK'lardır. Şebeke gerilimi sinüs dalgaları biçimindedir. Sinüs dalga üretebilen bir KGK'da alternatif akımın geçişleri son derece yumuşaktır ve on-line sistemlerin çoğu sinüs çıkış üretir.
Kare Dalga Çıkışlı
En basit yapıya sahip KGK sistemidir. Bu sistem bazen bilgisayarlarımız üzerinde zararlı bile olabilir. Bu tip sistemlerin voltaj geçişleri sert olduğundan cihazları zorlayabilir. Ayrıca bu tip sistemler diğerlerine göre daha gürültülü çalışılır.
Modifiye Kare Dalga ve Genlik Modülasyonu
Kare dalganın geçişlerindeki sertliği giderebilmek için alınan bazı önlemler sayesinde "Modifiye Kare Dalga(Modified Sign Wave)" diye adlandırılan yeni bir sistem kullanılmaktadır. Yine aynı sebeplerden dolayı geliştirilen ikinci sistem de "Genlik Modülasyonu (PWM, Pulse Width Modulation)" methodudur. Bu yöntem de aküden gelen düz kare çıkışı düzeltse de şebekeden gelen elektrikte herhangi bir fayda sağlamaz. Yani teknik detayları bir kenara bırakacak olursak, eğer bütçeniz elveriyorsa tercihinizi sinus dalga çıkışlı sistemlerden yana kullanın. Maliyeti düşürmek için ikinci tercihiniz sinus benzeşimli PWM KGK'lar olabilir. |